NEAR został zbudowany całkowicie od podstaw przez zespół wielu nagradzanych programistów. Jest przyjazny zarówno dla użytkowników, którzy nie mieli jeszcze do czynienia z łańcuchami bloków jak i programistów, którzy mogą tworzyć swoje aplikacje dzięki wykorzystaniu języków Rust i AssemblyScript. Według badań z 2020 roku Rust jest najbardziej lubianym językiem programowania.
NEAR jest projektem tworzonym przez wiele indywidualności, zespołów i organizacji nazwanych NEAR Collective. Jednym z członków Kolektywu jest NEAR Foundation, która pracuje nad rozwojem ekosystemu projektu.
„Przewodnik po” to seria artykułów, która przedstawia działania różnych protokołów blockchain. Artykuł, jak każdy inny na Blokpres, w żadnym stopniu nie stanowi porady inwestycyjnej. Pamiętaj, że więcej informacji dotyczących projektu takich jak linki do stron, cena, kapitalizacja, dostępność na giełdach, portfelach itp. znajdziesz klikając na nazwę projektu w sekcji „W artykule” po prawej stronie (wersja desktop) i pod artykułem (wersja mobilna)
Jak działa NEAR?
NEAR to zdecentralizowana platforma smart kontraktów. Łańcuch bloków NEAR działa na komputerach na całym świecie, jest bezpieczny, szybki i tani. NEAR wykorzystuje mechanizm Thresholded Proof of Stake (TPoS).
Aby rozwiązać wspomniany we wstępie problem skalowalności NEAR wykorzystuje technikę, która jest już bardzo rozpowszechniona nie tylko w świecie baz danych, ale i coraz bardziej w świecie blockchain, czyli sharding (shard - fragment/odłamek). Sharding, czyli dzielenie bazy danych (w tym wypadku blockchain) na fragmenty. Dzięki tej technologii NEAR nie wymaga stosowania rozwiązań L2.
Nightshade
NEAR wykorzystuje technologię shardingu nazwaną Nightshade. Nightshade różni się od innych propozycji fragmentacji bazy danych w łańcuchach bloków tym, że w przypadku NEAR wszyscy walidatorzy tworzą jeden łańcuch, nie kilka równoległych.
System działa jako pojedynczy blockchain, w którym każdy blok logicznie zawiera wszystkie transakcje wszystkich shardów, jednak fizycznie żaden walidator nie pobiera pełnego stanu ani pełnego bloku. Zamiast tego każdy uczestnik sieci utrzymuje tylko stan odpowiadający shardom, dla których weryfikuje transakcje. Lista wszystkich transakcji w bloku jest dzielona na fizyczne „porcje” (ang. chunk).
grafika
W NEAR blok składa się więc z kilku „porcji” transakcji, z których każda jest weryfikowana przez inny węzeł. W idealnych warunkach każdy blok zawiera 1 porcję z każdego fragmentu działającego w sieci NEAR, jednak z różnych powodów może się zdarzyć, że jakiegoś zabraknie.
Te porcje dzielą się na jeszcze mniejsze części, które są wysyłane do wszystkich producentów bloków, nie tylko w danym shardzie, ale w całej sieci. Jeśli producent bloku nie ma danej części, nie może podpisać bloku.
Początkowo NEAR posiada tylko jeden shard i 100 miejsc (o których później). Im więcej shardów będzie potrzebnych w przyszłości, tym więcej dostępnych miejsc i niższy potrzebny stake, aby brać udział w walidacji sieci.
W przyszłości NEAR zamierza używać dynamicznego re-shardingu w łańcuchu, co oznacza, że liczba shardów będzie zmieniać się w zależności od zapotrzebowania, skalując w górę i w dół. Protokół będzie też automatycznie przenosił smart kontrakty między fragmentami w zależności od przeciążeń.
Doomslug
NEAR wykorzystuje algorytm produkcji bloków nazwany Doomslug i gadżet ostateczności Nightshade FInality Gadget (NFG).
Każdy blok opiera się o ten poprzedni. Aby sieć produkowała bloki tylko ponad połowa węzłów musi być online i nie oszukiwać (⅔ w przypadku innych algorytmów i w przypadku NFG). Konsensus opiera się na zasadzie najcięższego łańcucha. Oznacza to, że gdy producent bloku opublikuje blok, zbiera podpisy od walidatorów. Waga bloku jest wtedy łączną stawką wszystkich, których podpisy są zawarte w bloku.
źródło
Doomslug zawiera zestaw uczestników na zmianę produkujących i wysyłających bloki. Po odebraniu bloku walidatorzy wysyłają adnotacje (ang. endorsements), czyli głosy na blok do producenta bloku przypisanego do kolejnej wysokości (h+1). Jeżeli po określonym czasie uczestnik przypisany do h+1 nie skonstruował bloku, uczestnicy, którzy wysłali do niego adnotację, wysyłają kolejną wiadomość do uczestnika przypisanego do h+2 z informacją, że proponują pominięcie bloku h+1.
Blok osiąga ostateczność, gdy 2 kolejne bloki następujące po nim są zatwierdzone. Ostateczeność oznacza, że transakcji z danego bloku nie można już cofnąć (chyba że zadziała slashing).
Bloki są pogrupowane w przedziały czasu nazwane „epokami”. Podczas każdej epoki, która trwa 12 godzin walidatorzy są przypisywani do shardów w zależności od ich stawki. Jako że NEAR wykorzystuje TPoS, potencjalni walidatorzy, aby zarabiać nagrody muszą zgłosić stawkę wyższą niż dynamicznie określony poziom.
Na końcu każdej epoki NEAR przypisuje „miejsca” do walidatorów dla następnej epoki. Obliczenia są oparte na propozycji w tokenach NEAR i całkowitej liczbie dostępnych miejsc - 100 na shard.
Wybór walidatora odbywa się poprzez mechanizm aukcji. Aby zostać walidatorem, węzeł musi wysłać podpisaną transakcję, która zawiera informacje o kwocie, którą chce stakować. Walidatorzy, dzięki obserwacji propozycji mogą konsekwentnie oszacować potrzebną stawkę.
Cenę miejsca na epokę można uzyskać, dzieląc łączną stawkę przez liczbę miejsc. Na przykład, przy stawce 400 mln i liczbie 100 miejsc cena miejsca wyniesie 4 mln NEAR. To znaczy, że walidator z 8 mln NEAR może otrzymać 2 miejsca, a ten z 40 mln 10 miejsc.
W momencie pisania artykułu miejsce „kosztuje” 3,565,158 NEAR. Liczba aktywnych walidatorów wynosi 60.
Walidator, który nie załapie się na wolne miejsce w epoce, ponieważ ma zbyt niski stake, zostaje obserwatorem sieci, który zgłasza ewentualne złe zachowania.
Konta NEAR i Storage Staking
Jak już wspominałem na początku NEAR nie tylko jest stworzony, aby ułatwiać życie programistom, ale i użytkownikom. Każde konto NEAR jest smart kontraktem.
NEAR używa czytelnych i łatwych do zapamiętania identyfikatorów kont zamiast hasha klucza publicznego. Są to na przykład adresy typu blokpres.near. Każda nazwa konta NEAR może mieć do 64 znaków długości i działa podobnie do domen. Tylko właściciel blokpres.near może utworzyć subdomenę, czy w tym wypadku subkonto krypto.blokpres.near.
Wszystkie dane na blockchainie zajmują pewną ilość miejsca i wymagają, aby przechowywać je przez długi czas (lub wiecznie). NEAR podchodzi do tego wprowadzając „Storage Staking”, czyli potrzebę trzymania na adresie smart kontraktu pewnej kwoty NEAR, która zależy od rozmiaru danego smart kontraktu. Jeśli kwota spadnie poniżej minimalnej kwoty stan smart kontraktu może zostać wyczyszczony. Oznacza to, że aby korzystać ze swojego konta NEAR, trzeba trzymać minimalny balans, nasze konto też jest smart kontraktem i zajmuje miejsce na łańcuchu.
1 NEAR pozwala przechowywać około 10kB danych. Im więcej danych będzie przechowywanych na blockchainie NEAR, tym mniejsza część podaży znajdzie się w obiegu (chodź oczywiście w każdym momencie można przesłać tokeny). Near przygotował tabelę, która pokazuje ile podaży może znaleźć się poza obiegiem w miarę rozwoju ekosystemu:
| Rozmiar danych | Potrzbna ilość NEAR |
| 10 MB | 1,049 |
| 100 MB | 10,486 |
| 1 GB | 107,374 |
| 10 GB | 1,073,742 |
| 100 GB | 10,737,418 |
| 1 TB | 109,951,163 |
Potrzeba sporej początkowej inwestycji dla dużych aplikacji może odstraszać deweloperów dlatego w NEAR został zaimplementowany specjalny mechanizm, w którym 30% opłat użytkowników trafia na konto smart kontraktu. Właściciel danego kontraktu lub aplikacji może dowolnie wykorzystywać otrzymywane nagrody.
Kryptowaluta NEAR
NEAR stanowi paliwo całej sieci. Służy do zabezpieczenia łańcucha, opłat, storage stakingu i inflacyjnych nagród dla walidatorów.
Wszystkie opłaty (minus te trafiające do właścicieli smart kontraktów) są spalane. NEAR ma stałą inflację wynoszącą 5% od całkowitej podaży. Przy odpowiednio dużej akceptacji i adopcji NEAR może nie tylko posiadać prawie zerową inflację, ale nawet być deflacyjny, jednak do tego potrzeba aż ponad 1,000,000,000 transakcji dziennie.
NEAR nie ma limitu podaży. Początkowo zostało stworzone 1 mld NEAR, a według szacunków w ciągu 5 lat ta liczba ma dobić do 1.25 mld (więcej w naszej fundamentalnej analizie):
1 NEAR jest podzielny do 10^24 yocto (podobnie jak Bitcoin i satoshi, tylko znacznie większy zakres).
Walidatorzy muszą stakować NEAR, aby zarabiać nagrody, a tokeny mogą otrzymać za pośrednictwem delegacji. Protokół NEAR umożliwia delegację za pomocą smart kontraktów. Walidatorzy, którzy chcą akceptować delegację, muszą utworzyć specjalny kontrakt i umożliwić użytkownikom, którzy nie chcą uruchamiać własnych węzłów, depozyty. W ten sposób środki zdeponowane na tym kontrakcie są dostępne dla twórcy do wykorzystania ich jako część stawki. Tworzy to też nowe możliwości różnych benefitów, które mogą otrzymać użytkownicy w zamian za delegację, jak np. nagroda za lojalność.
Jak zacząć z NEAR?
NEAR można zakupić na większości popularnych giełd, ich listę znajdziesz na Blokpres.
Portfel przeglądarkowy służący do komunikacji z DApps NEAR, podobny w swoich założeniach do MetaMask, można znaleźć na https://wallet.near.org
Dzięki temu portfelowi możemy utworzyć konto i otrzymać nasz unikalny adres za darmo. Środki na storage staking zostaną pokryte przez portfel.
Podczas tworzenia konta na portfelu należy wybrać nazwę swojego konta, wybrać metodę zabezpieczenia portfela (najlepiej frazę seed - Recovery Phrase).
Podsumowanie
Projekt NEAR jest bardzo ciekawy nie tylko ze względu na inne podejście do kont użytkowników, świetny zespół, czy unikalne rozwiązania shardingu i konsensusu. Tokenomika NEAR pozwala mu zostać nie tylko platformą smart kontraktów, ale i deflacyjnym środkiem przechowywania wartości, oczywiście o ile osiągnie wymaganą adopcję na świecie.
